maandag 24 september 2012

Sterrenbos Nederhemert- Noord 1966- 2012

Het Sterrenbos, Nederhemert Noord aan de Maasdijk nabij de Rietschoof. Het sterrenbos van Nederhemert is bij veel mensen bekend als een mooi terrein om je hond uit te laten. Voor anderen is het alleen een eng steil pad langs de toch al smalle en bochtige Maasdijk. Toch is het een gebied met een bijzondere geschiedenis. En hoe is het Sterrenbos ontstaan? Ooit in de 17e eeuw, rond 1670, was er een dijkdoorbraak waardoor een enorme zandlaag over het binnendijkse gebied werd afgezet. De Heer van Hemert die op het kasteel woonde kreeg daarna het gebied in handen om de dijk te repareren. Hij probeerde het land te verpachten, maar omdat er weinig wilde groeien bracht het weinig op. In de 18e eeuw liet hij er toen een Sterrebos aanleggen. De meeste Sterrebossen waren onderdeel van een formele tuinaanleg rond een kasteel met symmetrische overzichtelijke bloemperken en lanen. De stervormige lanen gaven niet alleen mooie doorkijkjes, maar dienden ook voor de jacht, om het wild op te jagen zodat de heren comfortabel gezeten op de punten van de ster het wild gemakkelijk voor hun vizier kregen. Maar in Nederhemert waren geen uitvoerige jachtpartijen. Hier dienden de 6 in elkaar overlopende sterren vooral voor de houtverkoop. Overigens niet voor lang. De aanleg duurde van 1760 tot 1780, maar rond 1840 waren de meeste lanen al vergaan. Alleen het kruis van de twee hoofdlanen bleef bewaard tot nu toe. Houtverkoop bleef er wel tot het begin van de 20ste eeuw. Er werd rond 1850 zelfs een boerderij voor de houtvester gebouwd. Er staan nu nog enkele monumentale zwarte populieren. In dat huis woonde later, van 1965 tot haar dood in 2005, juffrouw Stiereman, de eerste maatschappelijk werkster van de Bommelerwaard, die door de Freule Roseboom-van Wassenaer naar Nederhemert was gehaald. Het echtpaar bouwde er ook voor zichzelf een huis bij hun huwelijk in 1932. ‘De Ster’ noemden zij het. Zij lieten er ook fruitbomen zetten, ook als voorbeeld voor de boeren in de omgeving. Vanwege de sterappelbomen dachten veel mensen dat de naam ‘Sterrenbos’ van sterappelen kwam. Na de oorlog kwam er nog een woning voor de opzichter Gerrit van de Werken. De Freule bepaalde dat haar erfenis in handen kwam van de Maatschappij van Welstand. Deze Stichting was in 1822 opgericht om protestante boeren die in katholieke gebieden - vooral in Brabant - woonden te ondersteunen in hun bedrijfsvoering. Later kwam er de opleiding van predikanten bij. De Stichting verkocht de drie woningen in het Sterrebos. Er is nog geprobeerd om tegen de dijk een klein bosje aan te leggen, waar ook het borstbeeld van mevrouw Roseboom, dat lang in een priëeltje voor ‘De Ster’ had gestaan een plaatsje kreeg. Maar het kleine bosje raakte onderkomen en het beeld verdween in de opslag bij de waardsman, de heer van Arkel.

vrijdag 14 september 2012

Oud bakkerij annex secretarie Nederhemert-Zuid

Dit huis werd gebouwd van stenen uit de afgebroken weermuur, eerst als bakkerij. Maar ongelukkig genoeg brak er al snel brand uit, zoals zelfs in de Haarlemsche Courant van 8 mei 1759 werd vermeld: “Gisteren namiddag ten 3 uuren is alhier een vreeselijke brand ontstaan aan het Huijs van den Bakker, waardoor binnen 3 uuren drie Huizen met derzelver schuuren en een Hooiberg in de Assche is geraakt, waaronder het Huijs van den Predikant, dewelke daaruijt niets heeft kunnen bergen als zijn Familie; ook is een Koebeest, een Kalf en een Varken verbrand. Daar is een Brandspuijt uijt Heusden na toe gezonden met eenige Burgers, dewelke het hebben gebluscht en belet dat de Kerk en verdere Huijzen niet aan brand zijn geraakt.” De brand begon dus hier, waarschijnlijk doordat de bakker de as van het musterdhout waarmee hij zijn oven verwarmd had, niet zorgvuldig genoeg uit de oven gehaald had. Maar door de harde wind raakte de hooiberg die hiernaast stond en ook het huis van Wouter Vos in brand. Daarna ging zelfs de Pastorie op de Meurswei in vlammen op. Wouter Vos bouwde een nieuw huis op dezelfde plaats, dan had hij nog plezier van zijn oude kelder. De dominee kwam op Wielestein, maar de kerkelijke archieven waren voor eeuwig verloren. De dominee maande nog wel zijn gemeente om alle bekende doop- en trouwgegevens te komen brengen, maar uit de aantekeningen blijkt dat dit alleen werd gedaan door de gemeentebode en enkele notabelen uit het dorp. Overlijdens werden al helemaal niet meer gemeld, dat was allemaal achter de rug. Het huis van de bakker, nog steeds eigendom van de Heer van Hemert, werd daarna verhuurd aan allerlei mensen, ook beurtschipper Otto Vos en zijn zoon Jacob Machiel Vos hebben er gewoond. In de 20 eeuw was er ook de secretarie van het dorp gevestigd. Dat wil zeggen dat de gemeentesecretaris er enkele ochtenden zitting hield en dan met zijn papieren , die verder in het gemeentehuis werden bewaard, naar hier kwam. Sinds 1981 woont er de voormalige veerman Piet van Liempt en zijn vrouw Margriet Vos. Zij hebben het huis zorgvuldig gerestaureerd. Bron: Wandeling over het Eiland Nederhemert- Zuid, geschreven door Trees Blom.

dinsdag 11 september 2012

Eista werf Nederhemert-Zuid 1959-1981

In 1959 werd de stalen roeiboot van Baron van Wassenaer gestolen. Hij richtte een constructiewerkplaats in op zijn terrein om de landbouwwerktuigen voor zijn landerijen te onderhouden. Hij kocht een bestaande roeiboot, en verbeterde die. In een hengelaarsblaadje zette hij een advertentie voor de Eista Super Boot. Eista stond voor EIland STAaal en de boot kostte 299 gulden. Een groot succes. Door dit succes werd besloten om stalen knikspant motorboten te gaan bouwen.Hieruit werd in 1964 de Doerak 850 ontwikkeld, gevolgd door successievelijk de Doeraks 1050, 950, 700, 750, 780, 650 en 600. Het succes van dit 'winning team' was enorm: van 1964 tot 1982 zijn 2500 stalen Doeraks in alle soorten en maten gebouwd. Later werden nog grotere Doeraks gebouwd onder de naam Marak. Tijdens de hoogtijdagen werden op één Hiswa-tentoonstelling 30 schepen verkocht ! De Eista Werf had op een gegeven ogenblik, naast de vele toeleveranciers, 130 man in dienst. Nog steeds is er een ruime vraag naar gebruikte schepen: Pro Aqua Yachting in Meppel is gespecialiseerd in de verkoop van deze motorboten. Af en toe worden nog nieuwe Doeraks gebouwd. In 1968 werd de Doerakclub opgericht voor eigenaren van Doerak- en Marakschepen.






Aan de overzijde de toenmalige jachthaven van de Eista Werf.

dinsdag 4 september 2012